Vanja Drljević, šefica Nacionalne kancelarije Erasmus+ programa kazala je za sajt Univerziteta Crne Gore (UCG) da je u prethodna tri konkursna roka odobreno 158 projekata međunarodne kreditne mobilnosti za ustanove visokog obrazovanja iz Crne Gore. To podrazumijeva potpisivanje bilateralnih sporazuma sa univerzitetima iz Evropske unije, kojim je predviđeno 1.223 mobilnosti, od kojih 797 odlaznih i 426 dolaznih mobilnosti studenata, nastavnog i administrativnog osoblja, prenosi portal “Prosvjetni rad”.
“Važno je naglasiti da sva tri univerziteta iz Crne Gore učesvuju u ovim projektima, kao i pojedini samostalni fakulteti. Ukupna vrijednost projekata mobilnosti u kojima učestvuju ustanove iz Crne Gore je oko 3,9 miliona eura. Najveće učešće ima UCG, kao najveća institucija visokog obrazovanja, koja ima najveći broj studenata”, kazala je Drljevićeva.
Prema njenim riječima, prosječna visina mjesečnog granta za mobilnost studenata iznosi 800 €. To zavisi od zemlje u kojoj se mobilnost realizuje, npr. u Danskoj, Irskoj, Francuskoj, Italiji, Austriji, Finskoj, Švedskoj, Ujedinjenom Kraljevstvu, Lihtenštajnu i Norveškoj mjesečni iznos stipendije je 850 €. U Belgiji, Češkoj, Nemačkoj, Grčkoj, Španiji, Hrvatskoj, Kipru, Luksemburgu, Holandiji, Portugalu, Sloveniji, Islandu, Turskoj mjesečni iznos je 800 €, a u Bugarskoj, Estoniji, Letoniji, Litvaniji, Mađarskoj, Malti, Poljskoj, Rumuniji, Slovačkoj, Makedoniji 750 €.
Za nastavno osoblje iznosi su predviđeni na dnevnom nivou i takođe variraju zavisno od zemlje u kojoj se realizuje mobilnost. Prosječni iznos je 130 €.
Procjena visine mjesečnog iznosa je izvršena na osnovu različitih parametara kojima se mjeri prosječna visina troškova života u svakoj od tih zemalja ponasosob.
Erasmus + program mobilnosti im pruža mogućnost jednosemestralnih ili dvosemestralnih boravaka na drugim univerzitetima na svim nivoima studija, a od ove godine omogućava i praksu u preduzećima u Evropskoj uniji.
“Naravno da je u osnovi mobilnosti pohađanje nastave i polaganje ispita. Međutim, one propratne koristi, koje se ne spominju zapravo su mnogo značajnije, a to je da student dobija mogućnost da proširi svoje vidike, nauči nove jezike, uči o novim kulturama, oslobađa se predrasuda po pitanju drugih nacija, kultura... Mnogo je teško da mladi čovjek sagleda život ukoliko ne izlazi iz svoje zemlje. Program indirektno podstiče multikulturalnost, i višestruko doprinosi da ovaj svijet postaje bolji. Veliki broj brakova je takođe sklopljen zahvaljujući ovom programu. Ovaj program je zaista mnogo više nego samo puko studiranje i polaganje ispita. Omogućava mladim ljudima da svijet gledaju drugim očima, otkrivaju nove emocije i uče ono što ne piše u udžbenicima”, ističe Drljevićeva.
Što se tiče benefita koje može da ostvari visokoobrazovna institucija, najveće koristi imaju od projekata izgradnje kapaciteteta u visokom obrazovanju, jer oni omogućavaju strukturne reforme u sferi visokog obrazovanja, unapređenje kvaliteta studijskih programa kroz razvoj nastavnih metodologija, modernizovanu opremu, studentsku i nastavnu mobilnost itd. Kontakti koji ostvaruju sa institucijama iz EU i ostalih regiona prevazilaze okvire samih projektnih aktivnosti, i nastavljaju svoje trajanje kroz prijateljstva i druge vidove saradnje. Projekti međunarodne kreditne mobilnosti su takođe od izuzetnog značaja, jer omogućavaju ogroman broj mobilnosti studenata, nastavnog i administrativnog osoblja, koja se opet temelji na iskustvima i kontaktima stečenim kroz saradnju u prethodnim Tempus, Erasmus Mundus, i Erasmus + projektima.
Crnogorske institucije takođe mogu učestvovati kao partneri u projektima koji se odnose na Saveze znanja, Saveze sektorskih vještina i Strateška partnerstva pod uslovom da ustanove iz Crne Gore donose konzorcijumu projekta dodatnu vrijednost.
S obzirom na stremljenje Crne Gore da uđe u Evropsku uniju, Drljevićeva kaže da treba posebno insistirati na korišćenju programa Žan Mone.
“Aktivnosti u Žan Mone komponenti namijenjene su prvobitno ustanovama visokog obrazovanja koje se bave izučavanjem, istraživanjem i analizom u oblasti evropskih integracija u širem smislu. Mislim da bi crnogorske institucije visokog obrazovanja, i uopšte institucije civilnog društva koje se bave evropskim integracijama na bilo koji način, trebalo da razmotre koristi koje pruža ovaj program. Program je jako interesantan, ali se nažalost ne koristi se u dovoljnoj mjeri”.
Na pitanje koji programi bi trebali da budu budući izazov za crnogorske visokoobrazovne institucije, ona kaže: “Ono gdje smo takođe slabije prisutni, doduše iz objektivnih razloga, jesu zajednički Erasmus Mundus master programi, gdje crnogorske institucije tek od skora mogu biti pridruženi članovi. Ovi programi omogućavaju razvoj visoko kvalitetnih magistarskih studija sa prestižnim univerzitetima iz zemalja EU i dolazak stranih studenata na naše ustanove visokog obrazovanja. Smatram da je šteta ne iskoristiti sve kontakte stečene kroz dugogodišnje učešće u Tempus i Erasmus + projektima, i pokušati pokrenuti i nove oblike saradnje. Naravno, mnogo je teže učestvovati u ovakvim projektima, jer institucije moraju imati obezbijeđene studije na engleskom jezijku, akreditaciju novog programa, i sve ostale uslove za prijem stranih studenata. To bi na neki način mogao biti izazov i za ustanove visokog obrazovanja u Crnoj Gori, kao i svojevrsan test i za crnogorske profesore i studente.
Šta znači „+“ u imenu Erasmus programa?
“Sadašnji program potiče od najstarijeg EU programa u oblasti visokog obrazovanja, pokrenutog 1987. godine, koji je omogućavao razmjenu studenata i nastavnog osoblja tadašnjih 12 članica Evropske ekonomske zajednice. Proširivanjem Evropske unije širio se i broj zemalja učesnica. Od 2014. godine program ne obuhvata samo zemlje članice EU, već gotovo čitav svijet, tako da taj plus simboliše širenje programa na ostale regione svijeta. Istovremeno, program nije više fokusiran samo na razmjenu studenata i nastavnika već i na druge aspekte saradnje u visokom obrazovanju, koji daju dodatnu vrijednost samom programu. Posljednje, ali ne najmanje važno jeste da program sada omogućava saradnju na svim nivoima obrazovanja, od predškolskog do visokog i obrazovanja odraslih”, objasnila je Vanja Drljević.
Priredila O. Đ.
Fotografija: Google