Često pitanje savremenog doba je kako da kvalitet života bude bolji - jednako dobar za sve, uravnotežen sa prirodom i ekonomski održiv, uz upotrebu najnovijih tehnologija. Tim pitanjem se, na Univerzitetu Crne Gore (UCG), bave studenti prvog doktorskog studijskog programa na engleskom jeziku Održivi razvoj. Iz različitih sfera nauke, kroz svoja istraživanja, na nedavno održanom međunarodnom simpozijumu u Kotoru, nastojali su da izlože potencijalna rješenja problema sa kojima su se suočili u praksi.
„Imam dječaka koji je ove godine tek krenuo u vrtić, što me dodatno motivisalo da istražujem kako prostor utiče na djecu, pogotovo ako je riječ, kakav je to slučaj u Crnoj Gori, sa prekobrojnim grupama, gdje su prostorni kapaciteti mali. Postoje razna istraživanja koja ukazuju da boravak u određenim prostorijama više stimuliše razvoj, utiče pozitivno na djecu, podstiče kreativnost, razvoj, inteligenciju, logiku i ostalo‟, kazala je Dragana Pantević-Nikčević. Ona je osnovne studije završila na Arhitektonskom fakultetu UCG u Podgorici, a magistarske u Mariboru. Tokom studija u ličnoj i profesionalnoj izgradnji pomogla su joj putovanja u Sloveniju, Ameriku u Indiju, gdje je imala i tromjesečnu praksu. Svoje iskustvo sada gradi u privatnom sektoru, u čemu su joj potpora i studije.
„Moja tema je ‘Arhitektura kao stimulans za dječji razvoj: Integracija neuroarhitekture u dizajn. Neuroarhitektura je interdisciplinarni pristup koji spaja arhitekturu, neuronauku i psihologiju. Oblast koja vodi računa o fizičkim elementima prostora – obliku, formi, boji, temperaturi, svjetlosti, određenim parametrima koji su mjerljivi. Voljela bih da se specijalizujem u oblasti enterijera i prostora za djecu kako kod kuće, tako i u školama i u urbanim prostorima“, kazala je ona. Dragana vjeruje da skučeni prostori mogu imati negativne uticaje na djecu, izazivajući traume, fobije, ispoljavanje agresije i slično.
Helga Salaku na ovaj program dolazi iz Skadra, gdje je predavač u oblasti kompjuterskih nauka na Univerzitetu u Skadru „Luigj Gurakuqi‟ , ali istovremeno i inovativni istraživač na Univerzitetu u Arizoni, gdje je i mentor studentima u oblasti inovacija i startapova. Njena istraživanja su uglavnom vezana za vještačku inteligenciju i internet. Tema koju je izlagala na simpozijumu bila je „Digitalna transformacija energetskih ekosistema kroz IoT edge cloud rješenja‟.
Ona ističe da je veoma ponosna što je dio ovog doktorskog programa i što je na njemu dobila podršku prof. dr Radovana Stojanovića, rukovodioca programa, kao i ostalih predavača. Salaku je imala priliku da izlaže na MECO konferenciji (Mediterranean Conference on Embedded Computing) koju je pokrenuo i već 12 godina vodi profesor Stojanović.
Arhitekta Nikola Bajović, koji radi na Arhitektonskom fakultetu u Podgorici, na ovom simpozijumu izložio je istraživanje pod nazivom „Implementacja konpjuterskih metoda u urbanom planiranju‟.
„Moja tema istraživanja će ići u pravcu upotrebe kompjuterskih alata, u cilju stvaranja nekog optimalno komfornog, ambijentalnog prostora, u mikro i makro uslovima, urbanim i na nivou nekog objekta. To su parametarski alati, koji omogućavaju realizovanje različitih analiza, simulacija, koji ukazuju koliko je neki prostor energetski stabilan u pogledu komfora‟, kazao je Bajović. On smatra da se u Crnoj Gori i dalje koriste tradicionalni principi planiranja i projektovanja. Bajević je magistrirao na Fakultetu tehničkih nauka u Novom Sadu, gdje je imao prilike da vidi kako to izgleda u praksi u Novom Sadu, ali je o tome učio i onlajn,
Koliko su interdisciplinarne studije Održivi razvoj, toliko su i interdisciplinarna lična zanimanja studenata ovog programa.
Tako je Borislav Poročić, koji je osnovne i magistarske studije završio na Građevinskom fakultetu u Beogradu, istovremeno i student treće godine Muzičke akademije UCG, na instrumentu violončelo. Na pitanje kako su povezana sva tri različita interesovanja, uključujući i Održivi razvoj, on kaže „pa i nisu povezana ja sam ih povezao“. Tema koju je izložio na Simpozijumu glasila je „Proces elektrokoagulacije u trtetmanu otpadnih voda‟.
Bilo je tu i tema koje su u vezi sa zaštitom životne sredine, kao što je Integrisani pristup procjeni hemijskih rizika ekosistema Skadarskog jezera, studentkinje Anje Babić, koja radi u Centru za ekotoksikološka istraživanja. Ili agroekologije Uticaj primjene đubriva i biostimulatora na kvalitetu ploda crvene maline (Rubus idaeus L.) u kontinentalnim uslovima Crne Gore, Dejana Zejaka.
Jednako interesantna je bila i tema u domenu očuvanja kulturne baštine: Rimsko blago Crne Gore; otkopavanje, očuvanje i promocija, Željka Kalezića.
Na simpozijumu je izlagala i studentkinja Građevinskog fakulteta UCG Milena Ostojić na temu Zahtjevi za zelenim poslovima u Crnoj Gori naspram kapaciteta visokoobrazovnih ustanova: studija slučaja iz projekta izgradnje kapaciteta.
Za izlaganje istraživanja, studente je pripremao prof. dr Veljko Milutinović.
Izvor UCG