Sa bogatim iskustvom koje seže od rada na litijum-jonskim baterijama do vođenja projekta „Zdravo super baterijo“, prof. dr Milica Vujković, naučna savjetnica na Fakultetu za fizičku hemiju Univerziteta u Beogradu, daje značajan doprinos u oblasti energetike. Na naučnom skupu „Dani dijaspore i prijatelja Crne Gore“ u Podgorici predstavila je budućnost kroz prizmu baterijskih sistema.
U intervjuu za sajt Univerziteta Crne Gore (UCG) ona govori o projektu „Zdravo super baterijo“ i njenom novom usmjeravanju ka proizvodnji vodenih baterija. Osim toga, čitaoci mogu saznati i kako produbljuje saradnju između UCG i istraživača iz regiona, te kako planira da unaprijedi istraživačke poduhvate u cilju efikasnijih energetskih rješenja.
Na naučnom skupu „Dani dijaspore i prijatelja Crne Gore“, gdje je održala predavanje na temu „Pogled u budućnost kroz prizmu baterijskih sistema“, ideja za temu izlaganja predstavlja rezultat dugogodišnjeg rada u oblasti skladištenja energije, kojim se bavi od 2011. godine.
„Nakon diplomiranja na Fakultetu za fizičku hemiju Univerziteta u Beogradu 2006. godine i rada na različitim poljima, pronašla sam se u ovoj oblasti, koja me potpuno inspiriše. Veliku zahvalnost dugujem mentoru moje doktorske teze, akademiku Slavku Mentusu, koji je prepoznao entuzijazam i želju za radom, pruživši mi priliku da radim u okviru projekta kojim je rukovodio i kojim su započeta istraživanja na polju litijum-jonskih baterija u Srbiji“, kaže ona.
Prema njenim riječima, ideja o pokretanju istraživanja u polju alternativnih baterijskih sistema, prvo natrijum-jonskih, a potom i multivalentnih baterija, jeste samoincijativna i inspirisana je diskusijom tokom učešća na „Yucomat“ konferenciji u Herceg Novom, 2012. godine.
O projektu „Zdravo super baterijo“
Vujkovićeva ističe da je riječ o dvogodišnjem projektu, koji je podržao Fond za nauku Republike Srbije kroz Program za izvrsne projekte mladih istraživača.
„Projekat je imao cilj razvoj materijala za baterije i superkondenzatore buduće generacije, koji bi bili bazirani na prirodno zastupljenim elementima kao što su kalcijum, magnezijum ili aluminijum. Razvijeni su anodni i katodni materijali velikog kapacteta. Upotreba razvijenih materijala donijela bi benefite u pogledu cijene i bezbjednosti, jer se ne bi koristili ograničeni, skupi i toksični resursi litijuma, kobalta i nikla. Neophodna je dalja optimizacija i unapređenje sistema sa energetskog, ekonomskog i ekološkog aspekta, kako bi se ostvarila veza sa razvojnim industrijskim sektorom i eventualno plasirali sistemi na tržite“, tvrdi sagovornica.
Rezultati tog projekta objavljeni su u prestižnim međunarodnim časopisima i prezentovani na nacionalnim konferencijama, što ih je učinilo vidljivim i dostupnim široj naučnoj zajednici.
Najznačajnija dostignuća prikazana su na sajtu projekta i putem društvenih mreža.
Postignuta odlična platforma za razvoj ove značajne naučne oblasti
Sagovornica pojašnjava da je zadovoljna saradnjom sa Metalurško-tehnološkim fakultetom (MTF) u Podgorici, koja je započeta 2018. godine.
„Kroz više projekata i inicijativa među kojima je i međunarodni NATOSPS projekat, pokrenuli smo istraživanje skladištenja energije u Crnoj Gori, koja se odnosi na razvoj i karakterizaciju elektrodnih materijala za baterije i superkondenzatore. Zahvaljujući zajedničkim projektima, postignuta je odlična platforma za razvoj ove značajne naučne oblasti, koja bi kroz dalju nacionalnu i međunarodnu saradnju mogla biti relevantna i na svjetskoj sceni“, dodaje Vujković.
„Razvijati nešto u svojoj zemlji i dati doprinos je za mene posebno značajno i to je ono što me čini izuzetno ponosnom i ispunjenom. Kroz saradnju sa istraživačima iz Crne Gore težićemo ka tome. U planu nam je zajedničko prijavljivanje na međunarodne projekte, pa se nadam da ćemo kroz njihovu realizaciju podići kvalitet istraživanja, riješiti bitne probleme u vezi sa materijalima za skladištenje energije i učiniti razvijene sisteme što bliže komercijalnom nivou“, ocjenjuje ona.
Vodene baterije – revolucionaran proboj u oblasti skladištenja energije
Sljedeće istraživanje Vujković je usmjerila ka proizvodnji vodenih baterija. Ona naglašava da one predstavljaju predmet dugogodišnjeg istraživanja na Fakultetu za fizičku hemiju Univerziteta u Beogradu.
„Ovaj tip baterija je 'idealan' sa ekonomskog, ekološkog i bezbjednosnog aspekta, što su ključni elementi prilikom masovne upotrebe baterija u električnim automobilima i sistemima za skladištenje energije sunca i vjetra. Međutim, glavno ograničenje vodenih baterija je mali napon jedne ćelije što bi zahtijevalo izuzetno tešku bateriju, koja ne bi bila pogodna sa praktičnog aspekta“, objašnjava ona.
Nedavno su u literaturi otkriveni elektroliti koji mogu da značajno prošire radni napon vodene baterije. Fokus njenog tima biće usmjeren ka razvoju materijala u takvim sistemima.
„Ukoliko bi oni mogli dostići nivo komercijalnih uređaja u pogledu napona, predstavljali bi revolucionaran proboj u oblasti skladištenja energije“, zaključuje Vujković.
Osnaživanje saradnje Univerziteta Crne Gore sa naučnicima iz regiona i svijeta
Neposredno nakon gostovanja na UCG, na sjednici Senata jednoglasno je donijeta odluka o angažovanju šest gostujućih istraživača i predavača sa univerziteta i akademija iz regiona i svijeta, među kojima je prof. dr Milica Vujković.
O. Đ.
Izvor UCG