Na Univerzitetu Crne Gore (UCG) u oktobru će se ponovo okupiti najveća imena u svijetu nauke koja potiču sa ovih prostora, a svoja naučna istraživanja realizuju na prestižnim institucijama u Americi i Evropi. Počasni gost ovog skupa pod nazivom Dani dijaspore i prijatelja Crne Gore 2023, ove godine biće i nobelovac Konstantin Kostja Novoselov, najpoznatiji po izolaciji grafena na Univerzitetu u Mančesteru 2004. godine i stručnjak za fiziku kondenzirane materije, mezoskopsku fiziku i nanotehnologiju.
Rektor UCG prof. dr Vladimir Božović je tim povodom za sajt UCG rekao da je uvijek dobro svjetsku naučnu elitu približiti našim mladim istraživačima. „Time se otvaraju mogućnosti saradnje na projektima od interesa za nauku Crne Gore. Razvoj nauke na UCG je, naravno, od značaja za cijelu zemlju, za njen razvoj”, ukazao je Božović.
Koliko očekujete da će biti učesnika na ovom skupu?
Vodeći računa o tome da izbor tema bude nešto što je usklađeno sa strateškim pravcima razvoja Crne Gore, došli smo do 24 učesnika. Za nekoliko dana skupa, vjerujemo da je to optimalan broj. Međutim, s obzirom da je interesovanje za učešće u radu već sad veliko, moguće je da će taj broj biti veći.
Koja je organizaciona šema skupa?
Ovaj skup je posvećen prirodnim naukama u najširem smislu. Nauke i naučne oblasti koje će biti obuhvaćene ove godine su: matematika, fizika, medicina, genetika, geofizike, energetika, informatika… Moguće da će i ovaj skup narasti ako se bude širio skup učesnika. Planiramo da svaki učesnik govori više puta.
Najprije, 15 minuta plenarno, na način razumljiv i dostupan onima koji nisu eksperti u datoj oblasti.
Potom, učesnici govore po 30 minuta u jednoj od osam paralelnih sesija. U tim sesijama se već podrazumijeva određen specijalistički nivo znanja slušalaca, gdje obično izlagači predstavljaju svoje rezultate ili daju predlog onog što je značajno u poslednje vrijeme u toj oblasti.
Treći segment je planiran kao panel od 60 minuta sa ekspertima iz Crne Gore. Ovo je dizajnirano upravo zbog snažnijeg povezivanja naučnika matice i dijaspore, a i zbog, kako je navedeno, izoštravanja fokusa na određene teme od značaja za razvoj zemlje.
Pored ovih, formalnih događaja naučnog karaktera, planiramo i nekoliko drugih koji takođe imaju funkciju približavanja i uvezivanja nauke u Crnoj Gori sa uspješnim naučnicima iz dijaspore. Preliminarni spisak onih koji su potvrdili učešće uskoro će izaći na veb portalu Univerziteta Crne Gore.
Prošle godine akcenat je bio i na povezivanju mladih naučnika sa našom naučnom dijasporom. Da li je to i ove godine cilj?
Prošlogodišnji događaj, a nadamo se da će i ovogodišnji, otvorio je vrata svjetskih laboratorija za talentovane mlade ljude sa UCG. Naš cilj je da se povežu sa svjetskim centrima i da znanje i kreativne smjele i nove ideje donesu u Crnu Goru, ožive ih i potpomognu razvoj ne samo UCG, već da budu i pokretači razvoja države. Zbog toga Univerzitet sve više, u skladu sa strateškim ciljevima, nastoji da bude otvoren ka svijetu. O tome govore i dva članstva koja su nam otvorila vrata saradnje sa najprestižnijim evropskim institucijama i mogućnost da damo svoj doprinos u Evropskom prostoru visokog obrazovanja - punopravno članstvo u konzorcijumu evropskih univerziteta ULISEUS i članstvo u mreži Evropskog koledža za bezbjednost i odbranu (ESDC). Za mali univerzitet koji dolazi iz zemlje koja nije članica Evropske unije, uspjeh je veliki, jednako kao i činjenica da smo u tom evropskom prostoru prepoznatljivi i kao nosioci logoa Izvrsnosti ljudskih resursa u istraživanju, koji dodjeljuje Evropska komisija.
Nedavno je UCG raspisao i poziv za dodjelu stipendija za naučnoistraživački rad u inostranstvu mladim istraživačima?
Riječ je o još jednom podsticaju za 10 mladih istraživača koji imaju mogućnost da, uz stipendiju UCG, borave na renomiranim visokoobrazovnim, naučnoistraživačkim institucijama i visoko razvijenim kompanijama koje u svom sastavu imaju razvojno-istraživačke centre u Evropi. Boravci se organizuju u okviru programa za podršku razvoja nauke i usavršavanja kadrova na UCG, kao i ispunjenja ciljeva Strategije razvoja Univerziteta.
Otvorenost i razmjena znanja su važni za razvoj jednog univerziteta. U skladu sa ovom premisom smo i raspisali poziv za tri postdoktorske pozicije za inostrane prepoznate istraživače, koji će, pored istraživanja, dijelom imati i nastavne aktivnosti na Univerzitetu Crne Gore, uglavnom na master i doktorskim studijama.
Čvrsto vjerujem da uz događaje, kakav je Dani dijaspore i prijatelja Crne Gore 2023, u susretu sa najvećim našim imenima u svijetu nauke, dajemo podstreka najtalentovanijim mladim ljudima od ideje da daju svoj maksimum na putu nauke, te da taj podstrek, sa druge strane, višestruko se uzvraća društvu u kojem stvaraju.
Priredila O. Đ.