“Velika istraživačka infrastruktura zasnovana na najnovijim tehnologijama usporiće odliv mozgova iz regiona, koji je nekada imao intenzivan tehnološki razvoj i ostvario značajna dostignuća na evropskom nivou”, ocijenila je ministarka nauke Sanja Damjanović na panelu održanom u okviru četvrtog Foruma Strategije EU za Jadransko-jonski region (EUSAIR).
Na panelu „Nauka, inovacije i rast: Vizija za Jadransko-jonski region“ Damjanovićeva je predstavila projekat SEEIIST - Međunarodni institut za održive tehnologije na prostoru Jugoistočne Evrope, koji promoviše regionalnu saradnju kao i saradnju između nauke, tehnologije i privede.
„Ovaj projekat je sada u dobrim rukama CERN-a, ali je za njegov uspjeh potrebna čvrsta politička posvećenost svih zemalja regiona. Ovaj projekat bi doprinio ekonomskoj stabilnosti regiona i njegovoj stabilizaciji i zato bi bio od koristi i za Evropu u cjelini“, smatra ministarka nauke.
Ona je istakla da su dešavanja tokom proteklih decenija u ovom regionu usporila sve ekonomske i naučne aktivnosti, što je za rezultat imalo odliv mozgova i odlazak najboljih mladih ljudi.
„Ne smijemo zaboraviti da je ovaj region u prošlosti imao izuzetno intenzivan tehnološki razvoj, da je ostvario značajna dostignuća na evropskom nivou. Tako je prvi istraživački nuklearni reaktor počeo da radi u našem regionu 1959. godine, zatim smo imali tri međunarodna instituta koji su stariji od CERN-a. Jugoslavija je u to vrijeme bila jedan od osnivača CERN-a, kada čak Austrija nije bila, a iz našeg regiona je potekao veliki broj dobitnika Nobelove nagrade“, rekla je ona.
Važno pitanje koje se nameće je, kako je navela ministarka Damjanović, kako usporiti odliv mozgova i preokrenuti taj trend. „Jedini način je da obezbijedimo veliku istraživačku infrastrukturu zasnovanu na najnovijim tehnologijama“, poručila je ona.
Predstavnik Evropske komisije Aleš Gnamuš iz Udruženog istraživačkog centra (JRC) ocijenio je da važno imati nacionalni inovativni ekosistem koji omogućava da inovacije žive i dalje se razvijaju sa ciljem obezbjeđenja ekonomskog napretka.
Generalni direktor Direktorata za naučnoistraživačku djelatnost Darko Petrušić i savjetnica ministarke Nina Radulović, govorili su o strategiji pametne specijalizacije koja predstavlja inovativan pristup čiji je cilj da osnaži privredni rast i otvaranje radnih mjesta u Evropi, omogućavajući svakom regionu da identifikuje i razvije svoje kompetitivne prednosti.
Oni su istakli da je Crna Gora za kratko vrijeme pripremila kvalitetan dokument, kao i da uspješna realizacija Strategije pretpostavlja ne samo zajednički rad na istraživanju i inovacijama, već i na komercijalizaciji istraživanja i inovacija.
O. Đ.