„Održavanje šire ekipe istraživača na okupu, koordinacija aktivnosti, prikupljanje i sistematizacija rezultata iz različitih laboratorija bili su najveći izazovi tokom pandemijskih uslova”, ukazuje prof. dr Mira Vukčević, dobitnica Priznanja za doprinose u razvoju naučnoistraživačkog rada, umjetničkog i stručnog rada Univerziteta Crne Gore (UCG). Publikovanje krajnjih rezultata, kako ona navodi, pokazalo je da je sa svojim istraživačkim timom, pored svih tih izazova, ostvarila veliki uspjeh.
„Teme kojima se bavimo i kojima ćemo se baviti u budućnosti su od velikog značaja za cirkularnu ekonomiju, ideju, još nedovoljno razvijenu u Crnoj Gori. Prilika da, u tom kontekstu pokrenemo vidljivost Crne Gore, UCG, ali i istraživača u toj oblasti, veliki je motiv za sve nas”, kazala je prof. Vukčević.
Ona objašnjava da je prošla godina u profesionalnom smislu bila vrlo uspješna za širu istraživačku grupu sa kojom sarađuje.
„Brojni projekti, među kojima i oni bilateralne saradnje, projekti tzv. velike važnosti u bilateralnim programima između država, učešće na dva projekta Horizont 2020, jedan nacionalni projekat za pospješivanje učešća u programima COST i HORIZON 2020, dali su rezultate nakon određenog vremena istraživanja”, rekla je Vukčevićeva i dodala da je najveći dio tih rezultata publikovan baš u ovoj godini.
Grupa autora iz Crne Gore, Srbije, Slovenije i Italije, među kojima je i ona, kao koordinator grupe crnogorskih istraživača, objavila je, u 2021. godini dva rada u SCI indeksiranim časopisima, a treći je prihvaćen za publikovanje.
„Radovi prate osnovnu liniju našeg istraživačkog interesovanja na temu valorizacije industrijskog otpada (naročito otpada iz industrije aluminijuma) za potrebe dobijanja novih materijala sa upotrebnom vrijednošću u građevinskoj industriji, prečišćavanju otpadnih voda, upotrebu u poljoprivredi. Kroz jedan od projekata, započeta su i značajna istraživanja na kompleksnoj valorizaciji crvenog mulja u cilju rekuperacije visoko valorizovanih komponenti kao što su rijetke zemlje, lantanoidi, vanadijum, željezo itd”, kazala je ona i objasnila da je novi planirani pravac istraživanja usmjeren ka dobijanju željeznih komponenti iz crvenog mulja (željeznog perhlorata), kao jednog od materijala od značaja u procesu dobijanja litijum jon baterija.
Istraživačka linija industrisjki otpad-energija, kako najavljuje Vukčevićeva, biće tema novih projektnih aplikacija u HORIZON EUROPE okvirnom programu Evropske komisije, već u martu ove godine.
„U pogledu regulative vezane za industrijski otpad, napravljen je značajan korak formiranjem tzv. end-of-waste kriterijuma za crveni mulj, tj. standardizovanog evropskog protokola za zaključivanje statusa otpada čime su se stvorili preduslovi da, ovaj otpad bude prepoznat kao izuzetno vrijedna sekundarna sirovina”, objašnjava ona i kaže da protokol zahtijeva detaljnu karakterizaciju mulja, pregled mogućnosti kao i pregled, primjenu inovativnih tehnologija, potvrđen karakterizacijom potencijalnih proizvoda u laboratorijskim uslovima.
Opsežni podaci i predstavljanje inovativnih tehnologija pružaju realnu sliku o mogućnostima za zaključivanje statusa otpada i dobijanje drugog regulatornog statusa, kao preduslova da se pojača interes biznis zajednice za ove sirovine i njihovu komercijalizaciju.
„Promocijom na platformi HORIZON 2020 projekta CINDERELA, na kojem sarađujemo sa velikim brojem evropskih partnera, protokol za crveni mulj biće, zajedno sa drugim protokolima za industrijske otpade u Evropi, dostupni široj evropskoj biznis zajednici u svrhu potencijalne komercijalizacije”, dodaje Vukčevićeva i kaže da njena lična satisfakcija leži u činjenici da traju kao istraživačka grupa, ali i da su, crnogorski istraživači u ovoj oblasti, prepoznati kao istraživači, ali i kao pouzdani novi partneri na budućim projektima i istraživanjima na ovu temu.
„U svojoj dugoj karijeri, imala sam prilike da steknem mnoga profesionalna iskustva i partnerstva i iskreno se nadam da me ta vrsta motivacije i zadovoljstva u poslu koji radim neće napustiti ni ubuduće”, zaključila je prof. Vukčević.
O. Đ.