„Univerzitet Crne Gore (UCG) dijeli izazove i rizike ukupnog socio-ekonomskog miljea Crne Gore i želi da intenzivno učestvuje u razvoju zajednice, prepoznajući svoje obaveze – za dobar kvalitet znanja i vještina na tržištu rada, za naučnoistraživačku kompetitivnost i inovativnost u evropskom prostoru visokog obrazovanja, za aktivizam i djelovanje ovdje i sada u povezivanju sa društvom i privredom“, kazala je rektorka UCG prof. Radmila Vojvodić na konferenciji „Akademski integritet – dostignuća i buduće perspektive za Crnu Goru“, koja je održana u Bečićima.
„Ideal znanja i zahtjev za izvrsnošću ljudskog resursa sa studentom koji je u centru naše pažnje bio je i ostaje glavna vodilja sprovedenih sistemskih promjena i njihove dalje primjene i usavršavanja u praksi. Smatramo da bezuslovno poštovanje pravnog sistema i standarda kvaliteta visokog obrazovanja, uz odgovornost i etičku dosljednost svih aktera, predstavljaju jedinu pravu okosnicu zdravog razvojnog miljea tržišta visokog obrazovanja na kome se nalazi i državni univerzitet“, navela je rektorka.
Ona je podsjetila da je UCG 10. maja akreditovan u reformisanom, novom evropskom modelu studiranja, čime je okončan trogodišnji proces nastavne, strukturalne, normativne i upravljačke reforme i reorganizacije.
„Radi se o uvođenju novog modela 3+2+3. Ali, reforme su zapravo izvršene na području unapređenja kvaliteta studija i studiranja, sticanja znanja i vještina, naučnoistraživačke i umjetničko-istraživačke djelatnosti, i pogotovo u pravcu podizanja mobilnosti nastavnika i studenata, u pravcu internacionalizacije, harmonizacije naših studijskih programa sa evropskim standardima, sa potrebama na tržištu rada i standardima održivosti Univerziteta“, pojasnila je Vojvodić.
Prema njenim riječima, ispravljanje slabosti sistema, izgradnja i snaženje temelja modernog integrisanog evropskog univerziteta, koji ima strogu akademsku hijerarhiju i istrajava na transparentnosti i referentnosti, dugoročan je izazov.
„Ponoviću zato stav koji sam izrekla u martu u Podgorici na istu ovu temu: ni Planom integriteta, ni Sudom časti, niti Etičkim kodeksom, niti obskrbljivanjem pomagalima poput tzv. softvera za provjeru plagijarizma, kao svakako neophodnim mjerama koje živo funkcionišu na UCG, koje upražnjavamo, pa reći ću i zahvaljujući i izuzetnoj podršci i projektima Savjeta Evrope, nije nužno i garantovan integritet“, kazala je Vojvodić.
Ona je objasnila da autoritet, odnosno integritet institucije Univerziteta, mora počivati na uređenom sistemu, na dosljednom poštovanju postavljenih pravila i procedura.
„To zapravo znači da je sve na probi istrajnosti i akademske etičnosti svih pripadnika akademske zajednice, kako bismo se sačuvali od merkantilizacije visokog obrazovanja, sumnjivih diploma, od korupcije i plagijarizma, od fenomena doktoromanije, odnosno hiperprodukcija naučnih titula. To su sve fenomeni sa kojima se suočavamo na Zapadnom Balkanu“, kazala je Vojvodić.
Ona je ukazala da se zato UCG, i tokom i nakon reformi, zalaže za sistem rangiranja univerziteta kroz zakonske norme kao mjeru upisne politike i valorizacije diplome na tržištu rada, ali i za transparentnu i nezavisnu regulatornu agenciju koja bi pratila i kontrolisala kvalitet. Univerzitet zagovara i besplatno visoko obrazovanje na državnom univerzitetu na sva tri nivoa studija.
„Posebno kada su u pitanju master i doktorske studije ove mjere bi bile stimulativne za sve talentovane pojedince, koji u aktuelnom ekonomskom tranzicionom ambijentu ne mogu platiti skupe školarine za najviši stepen obrazovanja. I nema tu nikakve demagogije, za sve one vrijedne i talentovane, sa istraživačkim kompetencijama na čijim postignućima zapravo gradimo buduću naučnu referentnost i konkurentnost našeg Univerziteta“, kazala je rektorka Vojvodić.
Generalna direktorica Direktorata za visoko obrazovanje u Ministarstvu prosvjete Mubera Kurpejović podsjetila je da je taj Vladin resor prošle godine pripremio uz pomoć eksperta Svjetske banke, a kroz HERIC projekat, Studiju o plagijarizmu. Opredijeli smo se, dodala je ona, za rješenje da imamo poseban zakon o akademskom integritetu, koji je agendom Vlade predviđen za četvrti kvartal.
Govoreći o izmjenama zakona o visokom obrazovanju, Kurpejović je podsjetila na preporuku evaluatora Savjeta Evrope o promjeni statusa Savjeta za visoko obrazovanje i eventualno formiranje nezavisne agencije za obezbjeđenje kvaliteta. To tijelo bi, kako je objasnila, trebalo da doprinese jačanju akademskog integriteta i borbi protiv svih vidova korupcije u obrazovanju.
„Mislim da samo u sadejstvu svih ustanova visokog obrazovanja, svih relevantnih institucija koje tangira obrazovanje, možemo doći do kvalitetnih i dobrih rješenja koja će naš obrazovni sistem učiniti prepoznatljivim, a naš kadar konkurentnim“, kazala je Kurpejović.
Program menadžerka Odjeljenja Savjeta Evrope za obrazovanje Vesna Atanasova navela je da obrazovanje ima važnu ulogu u promociji suštinskih vrijednosti Savjeta Evrope, a to su demokratija, ljudska prava i vladavina prava.
„Pravni mehanizmi nijesu dovoljni da bi se borili sa korupcijom u obrazovanju. Treba nam mnogo više, treba nam kultura promjene. Treba da promijenimo svijest i ponašanje svih aktera uključenih u obrazovanje od studenata, roditelja, do akademskih profesionalaca. Ta pozitivna kultura promjene može da doprinese jačanju integriteta u obrazovanju“, kazala je ona.
Atanosova je kazala da su u Savjetu Evrope spremni da pruže tehničku pomoć Ministarstvu pri izradi zakona o akademskom integritetu i uspostvaljanju agencije za obezbjeđenje kvaliteta.
Konferencija je organizovana u okviru projekta „Jačanje integriteta i borba protiv korupcije u visokom obrazovanju” koji zajedno finansiraju Evropska unija i Savjet Evrope kroz programski okvir Evropske unije i Savjeta Evrope pod nazivom „Horizontal Facility za Zapadni Balkan i Tursku“. Projekat sprovodi Odjeljenje Savjeta Evrope za obrazovanje u saradnji sa Programskom kancelarijom Savjeta Evrope u Podgorici.
O. Đ.