Ministarstvo nauke raspisalo je konkurs za uspostavljanje prvog centra izvrsnosti z Crnoj Gori u cilju stvaranja uslova za porast istraživačke djelatnosti i njenog daljeg intenziviranja u perspektivnim oblastima za Crnu Goru, definisanim putem Strategije NID i Strategije pametne specijalizacije, ali i drugim nacionalnim i lokalnim politikama i planovima.
To bi se postiglo zapošljavanjem novih ljudi, kreiranjem programa i biznis planova koji postojeće znanje stavljaju u funkciju postizanja javnog i ekonomskog dobra, poput ušteda u javnoj potrošnji, boljeg kvaliteta javnih usluga ili proizvoda i usluga preduzeća, kao i interdisciplinarnim i više-sektorskim pristupom.
Plan novoosnovanog centra trebalo bi da jasno predoči koju će tehnologiju ili užu oblast nauke razvijati da bi se mogla nametnuti kao atraktivna, što treba potkrijepiti opisom postojećeg stanja u nauci i inovacijama i prostorom koji planira da se ispuni na međunarodnoj naučnoj sceni ali i u određenom privrednom lancu vrijednosti na nacionalnom, a poželjno i širem planu.
Pretpostavlja se da se željeni rezultati centra izvrsnosti mogu postići jedino u bliskom partnerstvu sa makar jednom vodećom naučnoistraživačkom institucijom iz svijeta, iz domena predmetnog istraživanja. Poželjno je da se putem ovog partnerstva ojačavaju veze sa crnogorskom naučnom dijasporom. Takođe, program Centra treba da iskoristi različite mogućnosti koje Crna Gora ima u domenu internacionalizacije u okviru raznih evropskih programa.
Ključni segment rada centra izvrsnosti je plan interakcije i saradnje sa zainteresovanom zajednicom od samog početka realizacije programa, polazeći od pretpostavke da je značajno znanje o problemima i potrebama sadržano u iskustvu praktičara i da se do integracije znanja najbrže dolazi kroz direktnu saradnju. Iz tog razloga, centar treba da ima najmanje jednog partnera iz Crne Gore sa kojim će se razvijati i testirati rješenja.
Imajući u vidu mali broj istraživača u Crnoj Gori i period tranzicije u kojem su prekinute direktne veze istraživanja sa primjenom, Centar treba da privuče kadrove čija znanja su deficitarna i visoko specijalizovana. Takođe, obuke zaposlenog osoblja na visokom nivou, kako istraživača tako i stručnih saradnika, nezaobilazan su dio programa centra izvrsnosti.
Kako se navodi, budžet za finansiranje programa centara iznosiće do 1.000.000 € na trogodišnjem nivou iz sredstava Ministarstva nauke, a rok za prijavljivanje na konkurs je 29. mart 2019. godine.
Centri izvrsnosti treba da okupljaju najbolje istraživače i stručnjake, fokusirajući se na istraživanja u punom intenzitetu sa posebnim akcentom na strateški definisane oblasti, i tako usmjeravaju nauku ali i privredu zemlje ka dinamičnom razvoju. Vlada Crne Gore će do kraja 2018. godine usvojiti Strategiju pametne specijalizacije, tako da se očekuje da CI bude jedan od instrumenata njene implementacije.
Priredila: O. Đ.