U okviru muzičkog programa KIC-a „Budo Tomović‟, u Podgorici, večeras u 19 sati održaće predavanje ugledni poljski muzikolog iz Krakova, profesor Jerži Stankevič (Jerzy Stankiewicz). Tema predavanja je „Novi aspekti nastanka Kvarteta za kraj vremena‟ Olivijea Mesijana - kompozicije nastale tokom njegovog zatočeništva u logoru Stalag VIII A u Gorlicu. Ovim ekskluzivnim predavanjem vraćamo se remek djelu Olivijea Mesijana, kroz istraživački rad muzikologa Jeržija Stankeviča, nakon zapaženog koncertnog izvođenja „Kvarteta za kraj vremena‟ održanog u KIC-u, krajem januara.
Nakon predavanja biće organizovana projekcija francuskog dokumentarnog filma „Le charme des impossibilites‟ (Čar nemogućnosti, 2006) reditelja Nikolasa Buonaventure Vidala, u produkciji „Les Films du Rat‟, „Gloria Films‟ i Nacionalnog audiovizuelnog instituta, Francuska. Originalna verzija filma koji traje 75 minuta, je na francuskom, njemačkom i poljskom, sa titlom na engleskom jeziku.
Jerži Stankevič je muzikolog i istoričar, profesor emeritus i predsjednik Saveza kompozitora Poljske/odsjek u Krakovu. Specijalizovao je muzikologiju i analizu djela na Pariškom konzervatorijumu u klasi Olivijea Mesijana 1977. godine. Ostajući u bliskim odnosima sa slavnim mentorom, kreirao je ciklus emisija posvećen Mesijanu na Poljskom radiju i inicirao izvođenje njegovih djela u Poljskoj. Istraživao je nastanak „Kvarteta za kraj vremena‟ tokom kompozitorovog zarobljeniištva u Gorlicu, vezu s djelovanjem poljskih ratnih zarobljenika u ovom logoru i prijem njegove muzike u savremenom svijetu.
Jerži Stankevič je studirao na univerzitetima u Varšavi i Krakovu, u Italiji (Palermo i Bolonja), a zatim u Parizu na Nacionalnom konzervatorijumu, gdje je kao stipendista francuske vlade studirao u klasi Olivijea Mesijana. Pratio je Mesijana na holandskoj premijeri njegovog orkestarskog djela „Od kanjona do zvijezda‟ u Amsterdamu. Bio je takođe njegov prevodilac tokom njegovog putovanja u Čehoslovačku i Poljsku (1989).
Od 1994. do 2014. godine Stankevič je bio predsjednik Unije kompozitora, sekcije u Krakovu, i u isto vrijeme umjetnički direktor međunarodnog fesitvala krakovskih kompozitora, ali i inicijator premijernih izvođenja djela Olivijea Mesijana na poljskim festivalima. Zahvaljujući njemu 30 djela Mesijana izvedeno je premijerno u Poljskoj.
Godinama vodi istraživanja o Mesijanovom zatočeništvu u logoru Gorlic (koji se danas nalazi u granicama Poljske) i naročito o genezi djela „Kvartet za kraj vremena‟. Razgovarao je sa bivšim poljskim zarobljenicima i lično posjetio Zgorželec/Gorlic kako bi temeljno proučio logorski teren. Širenje znanja o savremenoj poljskoj muzici i djelu Olivijea Mesijana u Ukrajini donijelo mu je titulu počasnog profesora koju su mu dodijelili Viši konzervatorijumi u Lavovu (2008) i Kijevu (2014). O ovoj temi objavio je članke na više jezika. Autor je knjige „Olivije Mesijan. Čovjek i umjetnik u Stalagu VIII A u Gorlicu‟ (Krakov, 2014). Svoja novija istraživanja je predstavio na predavanjima koje je održao u Njujorku (Linkoln centar), Parizu, Tulu, Kanu, Peskari, Varšavi, Gdanjsku, Gorlicu, Sankt Petersburgu, Vilniusu itd.
Profesor Stankevič je 24. februara 2022. godine imenovan vitezom Nacionalnog reda Legije časti. Na kraju kolokvijuma „Olivije Mesijan u Tulu, 1940‟ primio je Zlatnu medalju grada Tula i titulu počasnog građanina. Tada se pridružio počasnom odboru Bahovog orguljaškog festivala u Tulu.
O. Đ.