Ministarstvo nauke Crne Gore u godišnjem izvještaju o napretku Evropske Komisije za CG za 2020. godinu, koji je prezentovan juče u Briselu, najbolje je ocijenjen resor u Vladi Crne Gore. Komisija bilježi dobar nivo pripreme u ovom sektoru, ali i dobar napredak, saopšteno je iz tog ministarstva.
Izvještaj navodi da je Crna Gora prva zemlja regiona koja je usvojila Strategiju pametne specijalizacije u avgustu 2019. i krenula sa njenom implementacijom. Zabilježen je rast ulaganja u nauku sa 0,37% u 2017. godini, na 0,5% BDP u 2018. godini. Učešće Crne Gore u okvirnom programu Horizont 2020, pokazuje veoma dobar trend za 2019. godinu, primajući 3,2 miliona eura direktnog doprinosa EU i dostižući stopu uspjeha od 13,9% u poređenju sa 12%, što je evropski prosjek. Crna Gora je uključena u Evropsku tabelu inovacija, označavajući važan korak u unapređenju svog statističkog sistema i praćenju sprovođenja Strategije pametne specijalizacije Crne Gore 2019-2024. Istaknuto je da je Crna Gora uradila jako puno na kreiranju inovacionog ekosistema, usvajanjem dva podsticajna zakona sa olakšicama za formiranje inovativnih kompanija, koji predviđaju i osnivanje Fonda za inovacije, koji će djelovati kao posebna agencija usredsređena posebno na primjenu Strategije pametne specijalizacije.
Dva nova centra izvrsnosti (koja pokrivaju oblast nauke o hrani i biomedicinske nauke) započela su sa radom u januaru 2020. godine, uz finansiranje od 1,8 miliona eura predviđenih tokom tri godine. Kao odgovor na pandemiju povezanu sa COVID-19, ovaj resor je raspisao poziv za istraživačke projekte u oblasti zdravstva i socijalno-ekonomskog oporavka, vrijednosti 200.000 eura. Zajedno sa centrom za inovacije i preduzetništvo „Tehnopolis“ i novoosnovanim Naučno-tehnološkim parkom Crne Gore, ministarstvo je koordiniralo radom 3-D laboratorija u akademskom i privatnom sektoru za zajedničku proizvodnju lične zaštitne opreme.
Kroz instrument EU pretpristupne pomoći (IPA), 13 projekata je odabrano u okviru šeme zajedničkog dodjeljivanja grantova za inovativne projektne ideje, a u martu 2020. godine potpisani su ugovori za opremanje tri laboratorije u Tehnopolisu, kao i građevinske radove na Naučno-tehnološkom parku Crne Gore.
Pored Izvještaja o napretku Evropska komisija, tačnije Generalni Direktorat za proširenje i susjedsku politiku (DG NEAR) objavili su juče i sveobuhvatan ekonomski i investicioni plan za Zapadni Balkan, koji ima za cilj podsticanje dugoročnog ekonomskog oporavka regiona, podršku zelenoj i digitalnoj tranziciji, podsticanje regionalne integracije i konvergencije sa Evropskom unijom.
Ekonomsko-Investicioni plan, putem Inovativne Agende za Zapadni Balkan, prepoznaje i ističe Međunarodni institut za održive tehnologije u Jugoistočnoj Evropi - SEEIIST, kao jedini veliki naučni infrastukturni projekat, koji treba da doprinese jačanju regiona, i najavljuje podršku daljem razvoju SEEIIST-a. Ekonomsko-Investicioni plan ističe njegovu ključnu regionalnu ulogu u budućoj Misiji za kancer, u sklopu Horizonta Evropa, novog okvirnog prograna EU za nauku i inovacije, koji će zamijeniti H2020 u narednih sedam godina, saopšteno je iz Ministarstva nauke.
O. Đ.