UNICEF, Udruženje mladih sa hendikepom Crne Gore, Specijalna Olimpijada Crne Gore, Savez udruženja roditelja djece i omladine sa teškoćama u razvoju „Naša inicijativa“, Nacionalna asocijacija roditelja djece i omladine sa smetnjama u razvoju Crne Gore „Nardos“ i lokalna udruženja roditelja djece sa smetnjama u razvoju uputili su zajednički apel univerzitetima, Ministarstvu prosvjete, školama i lokalnim vlastima da se studenti koji se školuju za nastavničku profesiju, posebno onih sa master studija, volonterski angažuju da podrže proces učenja učenika sa smetnjama u razvoju u njihovim domovima, u učionicama, na časovima u prirodi i tokom onlajn nastave za vrijeme pandemije koronavirusa.
Kako je navedeno u saopštenju, ovaj zajednički apel potekao je sa onlajn sastanka koji je UNICEF organizovao sa svim ovim organizacijama, a čija je tema bila situacija u kojoj se nalaze djeca sa smetnjama u razvoju.
Svi učesnici sastanka ocijenili su napore Ministarstva prosvjete u pogledu podrške djeci sa smetnjama u razvoju tokom prethodnog polugodišta kao veoma pozitivne. Istovremeno, ukazali su na dodatne akcije koje treba preduzeti u narednom periodu kako bi se djeci sa smetnjama u razvoju omogućio pristup kvalitetnom obrazovanju.
„Niko nije bliži djeci sa smetnjama u razvoju i niko bolje ne poznaje izazove sa kojima se suočavaju i njihova moguća rješenja, od same djece i njihovih porodica. Njihovo uključivanje u planiranje, razvoj, praćenje i evaluaciju usluga, kako na lokalnom, tako i na nacionalnom nivou, najbolji je način da država osigura da se njihova prava ostvaruju. UNICEF će nastaviti da pruža podršku ovom procesu u Crnoj Gori”, istakao je Huan Santander, šef predstavništva UNICEF-a u Crnoj Gori.
Predstavnici djece sa smetnjama u razvoju i njihovih porodica navode da su prepoznali da se svi roditelji suočavaju s izazovom pružanja dodatne podrške školovanju djece tokom pandemije, kao i da je ovaj problem još veći za porodice djece sa smetnjama u razvoju. Ukazuju i da značajno povećanje obima posla tokom pandemije ne omogućava nastavnicima da uvijek pruže dodatnu individualnu podršku svakom učeniku sa smetnjama u razvoju, a asistenti u nastavi pružaju tehničku pomoć tokom pohađanja nastave.
NEOPHODNI FIZIOTERAPEUTI, PSIHOLOZI, DEFEKTOLOZI...
Takođe je navedeno da su za redovan rad s djecom sa smetnjama u razvoju neophodni fizioterapeuti, psiholozi, defektolozi i drugi profili stručnjaka, koje roditelji ne mogu zamijeniti tokom pandemije. Nedostatak njihove podrške, čak i u kratkom periodu, može dovesti do ozbiljnog pogoršanja života ove djece.
„Dnevni centri, centri za socijalni rad, domovi zdravlja, lokalne vlasti, predškolske ustanove i škole moraju sarađivati u svakoj opštini, kako bi se osiguralo da svako dijete sa smetnjama u razvoju dobije odgovarajuću podršku tokom pandemije. Pozivamo na intenzivnu međusektorsku saradnju na lokalnom i nacionalnom nivou, jer je to neophodno kako bi se izbjeglo ozbiljno pogoršanje života djece sa smetnjama u razvoju i njihovih porodica“, istakla je Svetlana Dujović, direktorica Dnevnog centra za djecu sa smetnjama u razvoju i predstavnica Udruženja roditelja djece sa teškoćama u razvoju „Zračak Nade“ u Pljevljima.
RANO OTKRIVANJE SMETNJI PRESUDNO
Svi roditelji i mladi sa smetnjama u razvoju istakli su koliko je rano otkrivanje smetnji presudno, jer vodi pružanju prijeko potrebne zdravstvene, psihosocijalne i obrazovne podršku podrške djetetu što je ranije moguće. Zdravstveni sektor ima ključnu ulogu u ovom zadatku, ali je njegova bliska saradnja sa svim ostalim sektorima neophodna kako bi se osiguralo da usluge porodicama djece sa smetnjama u razvoju prate životni ciklus djeteta od ranog djetinjstva.
„Rano otkrivanje smetnji u razvoju i podrška od ranog djetinjstva prave dugoročno ogromnu razliku u životima ove djece. Zato apelujemo na Ministarstvo zdravlja i sve domove zdravlja da blisko sarađuju s predškolskim ustanovama, centrima za socijalni rad, dnevnim centrima i udruženjima roditelja djece sa smetnjama u razvoju u lokalnim zajednicama kako bi se osiguralo da djeca sa smetnjama u razvoju dobiju odgovarajuću podršku od ranog djetinjstva“, rekao je Savo Knežević iz Nacionalne asocijacije roditelja djece i omladine sa smetnjama u razvoju Crne Gore „Nardos“.
Na sastanku je bilo riječi i o potrebi da se više podrži stručno obrazovanje mladih sa smetnjama, jer ono omogućava da se mnogi od njih zaposle nakon srednje škole i postanu produktivni članovi porodice i lokalne zajednice.
„Stručno obrazovanje posebno je važno za djecu s intelektualnim smetnjama u razvoju, jer im omogućava bolju budućnost nakon srednje škole. S ekonomskog gledišta, ovo je dobro za zemlju, jer mnogi zanati izumiru iako još uvijek postoji potražnja za tim uslugama. Stoga, apelujemo na stručne škole i privatni sektor da podrže stručno obrazovanje i zapošljavanje mladih sa smetnjama u razvoju“, ukazao je Milisav Korać iz Nacionalnog saveza udruženja roditelja djece i omladine sa smetnjama u razvoju „Naša inicijativa“.
Iz Udruženja mladih s hendikepom Crne Gore podsjetili su na preporuke Komiteta Ujedinjenih nacija o pravima osoba s invaliditetom i potrebu da se u okviru obrazovnog sistema obezbijedi njihovo poštovanje u potpunosti.
„Pozivamo na reformu obrazovanja od integrisanog ka inluzivnom, u skladu s preporukama Komiteta UN o pravima OSI, kojima bi se diskriminatorni sistem usmjeravanja djece s invaliditetom u obrazovni proces, a kroz koji ne prolaze njihovi vršnjaci, izmijenio, a svakom djetetu u okviru obrazovnog sistema pružila odgovarajuća podrška, u skladu s individualnim interesovanjima i specifičnim potrebama“, saopštila je Anđela Radovanović iz Udruženja mladih sa hendikepom Crne Gore.
Jedna od ključnih tačaka o kojoj se razgovaralo na sastanku odnosila se na hitnu potrebu uspostavljanja lokalnih i nacionalnih baza podataka djece sa smetnjama u razvoju. Ovo je neophodno za planiranje i pružanje adekvatnih usluga njima i njihovim porodicama u svakoj opštini. Pandemija COVID-a-19 samo je učinila ovaj zahtjev još hitnijim.
„Podatak o tome koliko ima djece sa smetnjama u razvoju u svakoj opštini i koju vrstu smetnji imaju, preduslov je pružanja odgovarajuće podrške za ostvarivanje njihovih prava i bavljenje različitim aktivnostima, poput inkluzivnog sporta, u lokalnim zajednicama od ranog djetinjstva. Pozivamo lokalne i nacionalne vlasti da im ovo bude prioritet u narednom period“, poručio je Ivan Radović iz Specijalne Olimpijade Crne Gore.
Šef predstavništva UNICEF-a u Crnoj Gori Huan Santander sastaće se i sa drugim organizacijama iz civilnog sektora i relevantnim institucijama tokom narednih sedmica kako bi se upoznao s njihovim viđenjem stanja prava djece tokom pandemije COVID-a-19 i podržao njihovo zalaganje za poboljšanje života djece i mladih u Crnoj Gori.
Izvor: rtcg.me
