U Centru za stručno obrazovanje pripremljeni su za školsku 2019/2020. godinu novi modularizovani obrazovni programi iz različitih sektora, koji predstavljaju dobar izbor svršenim osnovcima koji nakon srednje škole žele da budu osposobljeni za zapošljavanje, ali i za nastavak školovanja. Dosadašnjoj ponudi obrazovnih profila u našim srednjim stručnim školama pridružuju se novi modularizovani i kreditno vrednovani obrazovni programi iz šest različitih sektora.
HUMANISTIKA I UMJETNOST
Iz sektora Humanistika i umjetnost, oblast Muzička umjetnost, pripremljena su dva obrazovna programa: Muzički izvođač i Muzički saradnik. U okviru programa Muzički izvođač, nivo IV1, učenik se osposobljava za organizaciju i izvođenje javnih nastupa, za javno izvođenje muzičkog repertoara na jednom od izabranih instrumenata i kroz program stiče jednu od 18 kvalifikacija na kojima se program zasniva – Fagotista, Flautista, Gitarista, Harfista, Harmonikaš, Hornista, Klarinetista, Kontrabasista, Oboista, Perkusionista, Saksofonista, Solopjevač, Trombonista, Trubač, Klavirista, Violinista, Violista ili Violončelista, svi na nivou IV1. Muzički izvođač može raditi u kulturnim i muzičkim centrima, RTV kućama ili nastupati smostalno. Muzički saradnik, nivo IV1, se osposobljava za saradnika u muzičkom programu, vođenje arhiva muzičke građe, kao i obavljanje poslova u notografiji. Muzički saradnik može raditi u RTV kućama, kulturnim i muzičkim centrima ili samostalno pružati notografske usluge.
GRAĐEVINARSTVO I UREĐENJE PROSTORA
U okviru sektora Građevinarstvo i uređenje prostora urađena su tri obrazovna programa. Građevinski tehničar za visokogradnju, nivo IV1, osposobljava se za obavljanje poslova vezanih za izradu djelova projekata konstrukcije objekata visokogradnje, za poslove u okviru izvođenja objekata visokogradnje i za kontrolu kvaliteta. Može se zaposliti u projektnom birou ili na gradilištima objekata visokogradnje. Građevinski tehničar za niskogradnju i hidrogradnju, nivo IV1, osposobljava se za obavljanje poslova vezanih za izradu djelova projekta objekata niskogradnje i hidrogradnje i poslova iz domena organizovanja gradilišta, obezbjeđivanja resursa i izvođenja radova na objektima niskogradnje i hidrogradnje. Može se zaposliti u projektnom birou ili na gradilištima objekata niskogradnje ili hidrogradnje. Izvođač građevinskih radova, nivo III, se osposobljava za izvođenje armiračkih, zidarskih, tesarskih i izolaterskih radova. U ovom sektoru učenicima su još na raspolaganju ranije modularizovani program Arhitektonski tehničar, nivoa IV1, kao i Vodointalater, nivo III.
POLJOPRIVREDA, PREHRANA, VETERINA
Iz sektora Poljoprivreda, prehrana, veterina, imamo novi obrazovni program za zanimanje Pekar, iz podsektora Prehrana. Pekar, nivo III, se osposobljava za pripremanje sirovina i vode za proces proizvodnje hleba i peciva. Pekar radi u industrijskoj proizvodnji ili u pogonima za proizvodnju različitih vrsta pekarskih proizvoda manjih privatnih privrednih društava. U ovom podsektoru učenici se još mogu opredijeliti za modularizovane programe Prehrambeni tehničar, nivo IV1 i Proizvođač prehrambenih proizvoda, nivo III.
Iz podsektora Veterina, učenicima je na raspolaganju novi program Veterinarski tehničar, nivo IV1. Veterinarski tehničar učestvuje u identifikovanju, liječenju i sprovođenju hirurških zahvata kod životinja, sprovodi program zdravstvene zaštite životinja i obavlja poslove u reprodukciji i pravilnom uzgoju u cilju očuvanja zdravlja životinja. Veterinarski tehničar radi u veterinarskim ambulantama, veterinarskim klinikama i u laboratoriji. Često poslove obavlja izvan veterinarskih ambulanti u stanovima i kućama gdje žive kućni ljubimci.
U sektoru Zdravstvo i socijalna zaštita reformisani su obrazovni programi u okviru oblasti Kozmetika. Kozmetički tehničar, nivo IV1, osposobljava se za tretmane lica, za masažu i tretmane tijela, za manikir, pedikir i njegu tijela, kao i za izvođenje procedura šminkanja. Kozmetički tehničar može da radi u kozmetičkim salonima, wellness i spa centrima, centrima zdravstvenog turizma, drogerijama, veleprodaji i maloprodaji kozmetike ili da samostalno otvori kozmetički salon, u skladu sa određenim uslovima. Kozmetičar, nivo III, se osposobljava za izvođenje manikira, pedikira, za njegu tijela, i za izvođenje procedura šminkanja. Kozmetičar može da radi u kozmetičkim salonima, za pultovima (nail barovima) za njegu ruku u tržnim centrima.
INTERDISCIPLINARNA PODRUČJA
U sektoru Interdisciplinarna područja, u podsektoru Ekonomija, pravo i saobraćaj, urađen je novi program Tehničar za špediciju, carinu i organizaciju transporta, nivo IV1. U okviru ovog programa kandidat se osposobljava da organizuje transport i distribuciju robe i obavlja poslove prilikom dolaska robe na odredište. Organizuje osiguranje robe koja se prevozi i prevoznog sredstva i posreduje prilikom prevoza robe. Ovaj profil takođe obavlja poslove u vezi sa najavom robe za uvoz, vrši prijem dokumentacije i uvezene robe, obrađuje primljenu dokumentaciju i jedinstvenu carinsku ispravu. Tehničar za logistiku, špediciju i carinu radi u privrednim društvima, samostalno kao preduzetnik, organima državne uprave i organima u sastavu i lokalnoj samoupravi.
Iz sektora Ekonomija i pravo, učenicima su od ranije na raspolaganju modularizovani obrazovni program Ekonomski tehničar i Pravno-administrativni tehničar, oba nivoa IV1, koji se realizuju u našim stručnim školama.
RUDARSTVO, METALURGIJA I HEMIJSKA INDUSTRIJA
U sektoru Rudarstvo, metalurgija i hemijska industrija, podsektor Hemijska industrija, urađena su dva obrazovna programa. Tehničar hemijsko-faramceutskih procesa i ispitivanja, nivo IV1, osposobljava se za obavljanje određenih faza pri proizvodnji industrijskih hemijskih proizvoda u hemijskoj industriji i različitih farmaceutskih oblika u farmaceutskoj industriji. Obavlja uzorkovanje materijala, kao i izvođenje različitih hemijskih analiza i metoda ispitivanja i određnih instrumentalnih metoda ispitivanja. Tehničar hemijsko-faramceutskih procesa i ispitivanja posao obavlja u pogonima za proizvodnju neorganskih i organskih hemijskih proizvoda u hemijskoj industriji, različitih farmaceutskih oblika u farmaceutskoj industriji, u hemijskim laboratorijama za ispitivanje kvaliteta vode, vazduha, zemljišta, namirnica, laboratorijama za kontrolu kvaliteta u hemijskoj i farmaceutskoj industriji i sl. Operater hemijskih procesa i ispitivanja, nivo III, se osposobljava za rukovanje mašinama i uređajima pri proizvodnji hemijskih proizvoda u hemijskoj industriji i za izvođenje osnovnih operacija i tehnika hemijskih ispitivanja, gravimetrijskih i volumetrijskih metoda. Operater hemijskih procesa i ispitivanja posao obavlja u pogonima hemijske industrije, u hemijskim laboratorijama za ispitivanje kvaliteta vode, vazduha, zemljišta, namirnica, sirovina, i gotovih proizvoda i sl.
INŽENJERSTVO I PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
Od postojećih modularizovanih programa koji su već u realizaciji i i učenici ih mogu birati, treba spomenuti i programe iz sektora Inženjerstvo i proizvodne tehnologije, podsektora Elektrotehnika, i to su: Elektrotehničar energetike, nivo IV1, Elektroinstalater, nivo III, Elektrotehničar elektronike, nivo IV1, Elektrotehničar elektronskih komunikacija, nivo IV1, Monter elektronske komunikacione infrastrukture, nivo III, Elektrotehničar računarskih sistema i mreža, nivo IV1. Iz podsektora Mehatronika učenicima je na raspolaganju program Tehničar mehatronike, nivo IV1. Takođe, iz sektora Saobraćaj i komunikacije, podsektor Saobraćaj ranije su modularizovani programi Nautički tehničar, nivo IV1, kao i Brodomašinski tehničar, nivo IV1.
ZA DJECU SA POSEBNIM OBRAZOVNIM POTREBAMA
Pored ovih programa, tri postojeća obrazovna programa osim za redovne škole, prilagođena su i za realizaciju za djecu sa posebnim obrazovnim potrebama, tj. za realizaciju u resursnim centrima. To su Kuvar, nivo III, iz sektora Trgovina, ugostiteljstvo, turizam, i Frizer, nivo III i Pomoćnik frizera, nivo III iz sektora Usluga. Iz sektora Usloga, podskektor Teksilstvo i kožarstvo, već postoje inovirani program Tehničar modnog dizajna, nivo IV1, i Modni krojač, nivo III. Iz pomenutog sektora Trgovina, ugostiteljstvo, turizam za naše učenike su u školama već u realizaciji program Konobar, nivo III, Restorater, nivo IV1, Kuvar, nivo III i Gastronom, nivo IV1, Tehničar prodaje, nivo IV1 i Prodavač, nivo III.
Pri izboru zanimanja, osim ispitivanja vlastitih interesovanja, afiniteta i sposobnosti, važno je i znati kakve mogućnosti za sticanje obrazovanja postoje u našim školama. Centar za stručno obrazovanje je unaprijedio svoju metodologiju kreiranja obrazovnih programa upravo sa ciljem da se učenicima nude kvalitetni program kojima će unaprijediti i svoje opšte obrazovanje, ali i steći stručne kompetencije. Modularizovani i kreditno vrednovani programi omogućavaju djeci školovanje u skladu sa mogućnostima i interesovanjima, omogućavaju vrednovanje obrazovanja u slučaju da učenik odluči da napusti obrazovanje prije sticanja diplome. Saradnja sa poslodavcima i tokom izrade programa i tokom njegove realizacije, omogućava djeci da se upoznaju sa zahtjevima svijeta rada tokom obrazovanja, i tako povećaju šanse za zapošljavanje nakon sticanja kvalifikacije. Takođe, u saradnji sa fakultetima programi su koncipirani tako da pružaju kvalitetno opšte obrazovanje i time omogućavaju nastavak školovanja ukoliko se učenik tako opredijeli.
Magdalena Jovanović
