Vlada Crne Gore upoznala se sa dokumentom Rezultati PISA studije 2015 i preporuke za unapređenje obrazovne politike i donijela Program za realizaciju preporuka za unapređenje obrazovne politike 2019-2021
Riječ je o dokumentu koji pripremilo Ministarstvo prosvjete u saradnji sa kancelarijom UNICEF-a i koji je izrađen na osnovu analize kvaliteta sistema obrazovanja i njegove dostupnosti.
Izvještaj je pokazao veliku pravednost sistema obrazovanja u Crnoj Gori. Naime, u okviru PISA standarda pravednost obrazovanja se procjenjuje na osnovu razlika u postignućima između različitih grupa učenika – npr. dječaka i djevojčica, učenika koji žive u različitim socio-ekonomskim uslovima, učenika koji žive u gradskim i seoskim sredinama itd. Što su razlike u pogledu postignuća manje, to je pravednost obrazovanja u datoj zemlji veća.
Kada je riječ o jednakosti u kontekstu socio-ekonomskih prilika učenika, Izvještaj navodi: „Za razliku od većine drugih zemalja koje su učestvovale u studiji PISA 2015, u Crnoj Gori je socio-ekonomski status učenika znatno manje povezan s njihovim postignućima – svega 5% svih razlika u postignućima može se objasniti na osnovu socio-ekonomskog statusa učenika. Prema ovom indikatoru, Crna Gora spada u red evropskih zemalja u kojima je pravednost značajna.“
Sličan zaključak se odnosi i na jednaku dostupnost obrazovanja i socijalnu inkluziju, koja je u Crnoj Gori na visokom nivou. Naime, u nekim zemljama postoje velike razlike između različitih škola, u smislu da je većina učenika sa značajnim postignućima koncentrisana u tačno određenim školama, a u drugim školama su djeca čija su postignuća niska. Takve zemlje dakle imaju nizak stepen socijalne inkluzije.
No, kako je navedeno Studijom, uprkos značajnom napretku, prosječna postignuća učenika iz Crne Gore moraju bitni povećana. Tako svi dobijeni nalazi sugerišu da proces nastave i učenja u školama u Crnoj Gori ne smije biti usmjeren ka nekritičkom usvajanju novih znanja, čiji je jedini efekat osposobljavanje učenika da reprodukuju naučeno.
Programom za realizaciju preporuka koji prati Izvještaj planirana je i kampanja u vezi sa PISA testiranjem, kako bi se obezbijedilo da učenici koji učestvuju u njemu u potpunosti razumiju njegov značaj.
Glavni nalazi Studije sugerišu da se mora nastaviti sa promjenom prakse tradicionalne nastave i učenja koji podrazumijevaju samo reprodukciju. A takav novi pristup, kako se navodi u Studiji, podrazumijeva „veću zastupljenost raznovrsnih savremenih, aktivnih oblika nastave i učenja, gdje učenici učestvuju u kompleksnim aktivnostima koje od njih zahtijevaju angažovanje viših kognitivnih nivoa, npr. projektno i istraživačko učenje, rad u laboratorijama, kritičko mišljenje, rješavanje problema, interpretiranje podataka, formulisanje zaključaka, diskutovanje, argumentovanje, timski rad itd.).
Donošenje ovakvog dokumenta godinu dana prije nego će biti objavljeni rezultati testiranja iz 2018. godine i dvije godine prije narednog ciklusa testiranja, pokazatelj je spremonsti Ministarstva prosvjete da aktivno radi na unapređenju obrazovanja u Crnoj Gori.
