„Razumijevanje nebeskog časovnika, planeta, tema je koja fascinira sve“, kazao je francuski naučnik, dobitnik Fildsove medalje za 2010. godinu, Sedrik Vilani, na predavanju u Rektoratu Univerziteta Crne Gore (UCG).
Događaj je priređen u okviru Dana frankofonije u organizaciji Francuskog kulturnog centra.
Vilani je izlaganje započeo slikom Džon Rajt Derbija iz 18. vijeka koja predstavlja filozofa i planetarijum sa lampom umjesto sunca koja obasjava lica radoznale djece. „O ovoj slici i oduševljenim licima djece na njoj se puno pričalo. Danas živimo u vremenu u kojem svi narodi pokušavaju da vrate zanimanje za nauku“, kazao je Vilani.
Punu salu zainteresovanih za predavanje, naučnik je proveo kroz istoriju nauke, počevši od starih Grka, Platona, Ptolomeja i zanimanja za istoriju, pa sve do 15. vijeka.
„Trebalo je čekati Kopernika u 15/16. vijeku da bismo napredovali na polju astronomije, još od vremena starih Grka“. Vilani je govorio o kretanju planeta, zakonitostima do kojih su došli naučnici kroz vjekove. Zanimljiva je njegova konstatacija da je put do istine vrlo često krivudav, da je francuski filozof i književnik, koji je živio u 18. vijeku, rezonovao da sunce ima živahnu dušu i okrećući se oko sebe privlači planete a one prave revoluciju oko ose.
Pitanje kojima se Vilani bavio jeste koliko je Sunčev sistem stabilan, predstavivši na tom fonu različita mišljenja savremenika kroz dva posljednja vijeka. Ovo je aktuelna naučna tema kojom se i sam Vilani bavi.
„Šta će se kroz milion godina dogoditi sa planetama koje poznajemo? A kroz milijardu godina? Ovo pitanje je inspirisalo neke od najbriljantnijih matematičara i fizičara posljednjih vjekova; u njemu pronalazimo čitave djelove istorije nauke. Ako već malo poznajemo solarni sistem, to se ne može reći za našu dobru staru galaksiju; ovaj problem je možda povezan sa mojim radovima o Landauovom prigušenju“, rečeno je na predavanju.
Sedrik Vilani je rođen 1973. godine u Briv la Gajardu, a studirao je u Tulonu i Parizu. Od 2000. do 2010. je bio predavač–istraživač u École Normale Supérieure u Lionu i bio je gostujući profesor u SAD-u. Poslije je radio kao profesor na Univerzitetu Lion 1, dobitnik je Fildsove medalje za 2010. godinu, direktor je Instituta Anri Poenkare, a nedavno je imenovan za jednoga od sedam viših savjetnika koji su na čelu Naučnog vijeća formiranog od strane Evropske komisije.
O. Đ.