„Državne institucije i donosioci oduka na nacionalnom nivou treba da znaju i da shvate da djeca na sjeveru nemaju ni iste uslove života, ni ista prava kao ona koja žive u ostatku zemlje i to mora hitno da se promijeni“, jedna je od poruka „Porodičnog karavana“ koji je boravio u Petnjici i Rožajama. Organizator događaja je Udruženje Roditelji.
Sa tim su saglasni i predstavnici lokalnih vlasti i roditelji koji su u tim opštinama ukazali na činjenicu da ne postoje uopšte, ili ne u dovoljnoj mjeri, osnovne usluge u oblastima zdravstva, obrazovanja i socijalne i dječije zaštite, zbog čega djeca trpe.
Predsjednik opštine Petnjica Samir Agović podsjetio je na problem odlaska stanovništva koji se ne zaustavlja i zbog kojeg škole ostaju prazne. On je ukazao na to da Gusinje nema ni svoj vrtić, odnosno javnu predškolsku ustanovu, iako bi bilo mogućnosti i prostora da se to uradi i uz podršku Opštine, jer interesovanja roditelja i djece ima. U Petnjici je vrtić pri školi, besplatan je, ali radi samo u jutarnoj smjeni, do 12 sati.
Djeca nemaju ni pedijatra uvijek na raspolaganju, jer on dolazi sedmično nekoliko puta iz Doma zdravlja Berane, pa roditelji kažu da najčešće moraju da putuju do te opštine kada im zatreba ljekarski pregled za djecu. U Petnjici već decenijama postoji i problem sa vodom za piće, zbog čega djeca imaju stomačnih tegoba, ali je iz Opštine saopšteno da rade na tome i da očekuju da će dobiti filtere koji će im riještiti taj decenijiski problem.
U Rožajama je drugačija situacija kada je riječ o dostupnosti zdravstvene usluge jer djeca imaju izabrane pedijatare i tu roditelji sa kojima su razgovarali predstavnici Udruženja Roditelji ne prepoznaju bilo kakve probleme, baš kao ni kada je riječ o uslovima u vrtićima i školama. Dio roditelja šalje djecu u islamski vrtić, koji im je jeftiniji od državnog jer košta 35 eura, što je pet eura manje.
Rožaje je jedna od rijetkih opština koja nema problema sa natalitetom i ima pozitivan prirodni priraštaj, a jedina je opština u državi koja nema ni naknadu ni poklon paket za novorođenčad. Na to su ukazali roditelji koji navode da pozitivan prirodni priraštaj ne znači da ne treba da postoje podsticajne mjere porodicama.
Potpredsjednik Opštine Ismet Kalač objasnio je, podsjećajući na važnost uloge porodice, da lokalna samouprava posebno prepoznaje probleme ranjivih kategorija stanovništva i pomaže onima koji se suočavaju sa finansijskim problemima.
Petnjica i Rožaje i dalje imaju visoke procente vakcinisane djece svim vakcinama, pa i MMR-om, ali pedijarice Maja Joksimović i Nervija Dedeić kažu da je došlo do pada i tih brojki zbog strahova i nedoumica roditelja. One su ukazale i da postoji jedna vrsta otpora prema HPV vakcini koja se daje djevojčicama kao prevencija raka grlića materice, a navele su da na to utiču i stavovi pojedinih ginekologa koji savjetuju roditeljima da im ih ne daju.
Epidemiloškinja Darinka Marković iz Instituta za javno zdravlje razgovarala je pojedinačno sa roditeljima o tome, ali i drugim nedoumicama koje su imali u vezi sa vakcinama. Specijalista higijene Borko Bajić, osim u davanju savjeta u vezi sa ishranom djece i porodice, imao je pune ruke posla mjereći težinu i visinu mališana. Nakon mjerenja je razgovarao sa roditeljima i posvećivao se svakom djetetu pojedinačno.
Porodični karavan dio je projekta koji Udruženje Roditelji realizuje u saradnji sa UNICEF-om, a uz finansijsku podršku Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori. Karavan je završio obilazak sjevernih opština i seli se u centralni dio, gdje će 21. novembra posjetiti Tuzi i Zetu.
Cilj aktivnosti koje se sprovode tokom Porodičnog karavana je uključivanje i osnaživanje lokalnih zajednica da obezbijede uslove neophodne za optimalan rast i razvoj djece. U toku obilazaka gradova realizuje se nekoliko različitih tematskih aktivnosti koje doprinose boljem informisanju roditelja o važnim temama koje se odnose na rast i razvoj djece, kao što su dojenje, ishrana, vakcinacija, fizička aktivnost, značaj kontakta, igre i ograničavanja upotrebe tehnoloških sredstava koja nijesu namjenjena djeci.
U toku dvosatnog programa održavaju se animatorske tačke i kreativno-edukativne radionice za djecu koje pripremaju Rent-A-Party animatori, Eduko centar i tim udruženja Roditelji.
Porodični karavan će do 25. novembra obići sve gradove u Crnoj Gori i u njima organizovati mini porodične događaje.
O. Đ.